Język litewski

Język litewski należy do indoeuropejskiej rodziny językowej. Wraz z językiem łotewski reprezentuje grupę wschodniobałtycką. Wielu językoznawców uważa język litewski za szczególny, ponieważ doszukać się w nim można najwięcej pierwotnych cech języków indoeuropejskich. Stąd też trudno znaleźć tu obce zapożyczenia, w tym tak powszechne w niektórych językach, anglicyzmy. Podobnie wygląda sytuacja, jeśli chodzi o slawizmy, a więc wyrazy pochodzenia polskiego czy białoruskiego. W ich miejsce stosuje się słowa rodzime. Język polski czy gwary białoruskie odegrały jednak znaczną rolę w kształtowaniu się litewskiego na przestrzeni wieków.

Współczesny język litewski sięga przełomu XIX i XX wieku. Po litewsku mówi dziś blisko 4 mln ludzi na świecie. To nie tylko mieszkańcy Litwy, dla których jest to język urzędowy, ale także mniejszości narodowe na Białorusi, Łotwie, a także w Polsce, Rosji, Stanach Zjednoczonych czy Australii. Język litewski obejmuje dwa dialekty żmudzki i auksztocki. Ostatniego używa większa część Litwinów. Składają się na niego trzy gwary: południowa, wschodnia i zachodnia. W każdej z tych grup występują też, niekiedy mocno odbiegające od siebie podgwary.

Nad czystością współczesnego języka, w szczególności literackiego, pieczę sprawuje Państwowa Komisja do spraw Języka Litewskiego. Mimo, że litewski i łotewski zaliczają się do języków bałtyckich, nie ma między nimi wielu podobieństw. Litwini posługują się alfabetem łacińskim. Samogłoski mogą być nosowe, krótkie albo długie, a dodatkowo istnieją też samogłoski podwójne. Uczącym się języka litewskiego trudno niekiedy opanować poprawny akcent, który zależy od gramatycznej formy wyrazu. Większych kłopotów nie sprawia zaś opanowanie prawidłowej wymowy..